1. Jak działa tabletka antykoncepcyjna?

Sekret skuteczności antykoncepcyjnej w przypadku tabletek tkwi w zawartych w nich rodzajach hormonów, schemacie dawkowania i co najważniejsze, w systematyczności stosowania przez pacjentkę. W tradycyjnych, dwuskładnikowych tabletkach wykorzystuje się działanie dwóch hormonów: estrogenu i gestagenu. W różnych rodzajach tabletek występują one w różnych proporcjach. Ich odpowiednia kombinacja umożliwia kontrolę naszej płodności. Dzięki tym środkom hormonalnym proces wydzielania dwóch hormonów – lutropiny i folitropiny – zostaje wstrzymany. W efekcie możliwe staje się zahamowanie jajeczkowania (owulacji), zagęszczenie śluzu szyjkowego (staje się on nieprzepuszczalny dla plemników), obniżenie kurczliwości jajowodów oraz dochodzi do zmian w błonie śluzowej macicy (endometrium). Te wszystkie procesy uniemożliwiają zajście w ciążę.

2. W jakim wieku można zacząć stosowanie tabletek antykoncepcyjnych?

Stosowanie antykoncepcji zwykle wiąże się z rozpoczęciem współżycia, jednak niekiedy sięgamy po leki antykoncepcyjne już wcześniej, np. po to, aby poradzić sobie z bolesnymi miesiączkami czy wyregulować cykl. To kwestia bardzo indywidualna. Kobieta, która planuje rozpoczęcie stosowania doustnej antykoncepcji, powinna wybrać się na wizytę do ginekologa. Warto wówczas porozmawiać o doborze antykoncepcji „szytej na miarę”, czyli takiej, która będzie dopasowana do stylu życia i potrzeb kobiety oraz jej stanu zdrowia. To ginekolog wspólnie z Tobą zdecyduje, czy w danym wieku doustna antykoncepcja jest najbardziej korzystnym sposobem na zabezpieczenie przed ciążą i jakie tabletki warto wybrać. W przypadku rozpatrywania zastosowania antykoncepcji hormonalnej u młodych dziewcząt bierze się pod uwagę:

• czas wystąpienia pierwszej miesiączki
• wiek pacjentki
• decyzję rodziców – w przypadku niepełnoletnich pacjentek

Najwcześniej tabletki można przyjąć po upływie 2-3 lat od pojawienia się pierwszej miesiączki. Wówczas cykl menstruacyjny jest już częściowo – lub całkowicie – wyregulowany, a gruczoły produkujące hormony osiągnęły dojrzałość.

3. Kiedy należy przyjąć pierwszą tabletkę z blistra?

Niezależnie od tego, jaki rodzaj tabletek antykoncepcyjnych zaleci ginekolog, moment rozpoczęcia stosowania pigułek jest taki sam – pierwszą tabletkę należy zażyć w pierwszym dniu krwawienia miesiączkowego. Ważne, aby nie pomylić momentu rozpoczęcia menstruacji z tzw. plamieniami, które są bardziej skąpe niż miesiączka i pojawiają się niekiedy w trakcie cyklu.

4. Kiedy najlepiej jest zażywać tabletki?

Największe znaczenie dla skuteczności działania tego rodzaju antykoncepcji ma regularność stosowania. Dlatego należy wybrać dla siebie stałą porę i codziennie o danej godzinie sięgać po tabletkę. Lekarze zazwyczaj nie mają specyficznych zaleceń w kwestii pory przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych. Nie jest ważne, czy będą to godziny poranne, czy wieczór. Istotne, aby była to pora, o której zawsze będzie możliwe przyjęcie tabletki. Warto zadbać o to, by popić ją wodą, nie innymi płynami. W wyrobieniu nawyku systematycznego zażywania tabletek pomocne są też specjalne aplikacje i przypomnienia w smartfonach.

5. O czym może świadczyć brak krwawienia w przerwie między jednym a drugim opakowaniem tabletek antykoncepcyjnych?

Krwawienie, które występuje w przerwie pomiędzy zakończeniem jednego opakowania pigułek a rozpoczęciem kolejnego (lub podczas przyjmowania tabletek placebo), nazywane jest krwawieniem z odstawienia. Jego brak bywa jednym z często wymienianych działań niepożądanych, które można znaleźć w ulotkach informacyjnych, dołączonych do tabletek antykoncepcyjnych. Brak krwawienia może niekiedy być efektem utrzymywania się stosunkowo wysokiego poziomu hormonów we krwi – również w czasie przerwy w stosowaniu tabletek, ale może też wskazywać na ryzyko zajścia w ciążę. Dlatego warto niezwłocznie skonsultować się z ginekologiem, szczególnie, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie, że mogło dojść do zapłodnienia (np. z powodu pomijania tabletek, ich nieregularnego stosowania).