Ból  

Jednym z głównych objawów endometriozy jest ból o charakterze przewlekłym występujący w okolicy miednicy. Dodatkowo mogą pojawić się bóle pleców, plamienia, zmęczenie, mdłości, omdlenia, ból podczas stosunku seksualnego, a także zaburzenia układu pokarmowego czy moczowego [2]. Rzadziej mogą wystąpić także, cykliczny ból kończyny dolnej o charakterze rwy kulszowej oraz cykliczne krwawienia z odbytnicy lub dróg rodnych. W bardzo rzadkich przypadkach endometriozy płuc może nawet dochodzić do okresowego krwioplucia lub duszności [4]. Niestety, kobiety niejednokrotnie narzekając na towarzyszące im dolegliwości bólowe, nadal spotykają się z nierozrumienieniem problemu słysząc niekiedy stwierdzenie, że „taka ich uroda” i w konsekwencji pozostają bez właściwej pomocy.
A endometrioza jest przecież chorobą, którą można i należy leczyć.

Oczywistym stwierdzeniem jest fakt, że ból w okolicy miednicy może występować w tracie miesiączkowania, a także niezależnie od cyklu miesiączkowego. Przyczyną jednak bardzo silnego bólu może być endometrioza, która znacznie pogarsza jakość życia kobiet oraz ich funkcjonowanie w codziennych aktywnościach w domu, w pracy, w szkole. Choroba może pojawić się nawet u młodych kobiet,  w okolicach 15 roku życia [2].

Przyczyna

Endometrioza to choroba, której przyczyny nie są dokładnie ustalone, nadal pozostaje ona tajemniczym schorzeniem. W przebiegu choroby obserwuje się rozrost endometrium, czyli komórek błony śluzowej trzonu macicy poza jamą macicy, a ich wrażliwość na działanie estrogenów jest taka sama jak w macicy. Oznacza to, że w trakcie cyklu miesiączkowego komórki te przerastają i złuszczają się. Pojawiające się krwawienie nie znajduje ujścia, co powoduje stan zapalny, a w konsekwencji powstanie blizn, zrostów, guzków czy torbieli, które są odpowiedzialne za dolegliwości bólowe oraz problemy z zajściem w ciążę [3,5].

Endometrioza, a seks

Endometrioza nie tylko utrudnia codzienne funkcjonowanie, ale również może powodować brak satysfakcji we współżyciu seksualnym partnerów. Mówimy wtedy o dyspareunii – zaburzeniu seksualnym, które charakteryzuje się bolesnością odczuwaną podczas stosunku płciowego. Badania potwierdzają, że endometrioza jest istotnym czynnikiem ryzyka dla dyspareunii[4,8].

Leczenie

Leczenie farmakologiczne ma za zadanie zmniejszyć lub wyeliminować objawy bólowe, zahamować dalszy rozwój choroby oraz przywrócić płodność u kobiet niemogących zajść w ciążę. Opiera się ono na stosowaniu:

– leków przeciwbólowych – (NLPZ) niesteroidowe leki przeciwzapalne;
– hormonalnych preparatów antykoncepcyjnych (estrogenowo-progestagenowe) w celu zmniejszenia obfitości krwawień oraz zmniejszeniu natężenia dolegliwości bólowych;
– preparatów progestagenowych (w postaci depot, doustnej, wewnątrzmacicznej);
– analogów hormonu uwalniającego gonadotropiny (GnRH), które blokują czynność hormonalną jajników – wywołując sztuczną menopauzę;
– danazolu – stosowanego sporadycznie ze względu na liczne skutki uboczne [6,7];

Wszystkie leki wykazują podobną skuteczność odnośnie zmniejszenia natężenia dolegliwości bólowych związanych z endometriozą oraz czasu utrzymywania się poprawy po zakończeniu leczenia [4]. W przypadku braku skuteczności farmakoterapii konieczny jest zabieg chirurgiczny, który nie zawsze jest gwarancją trwałego wyleczenia [1,5,6,7].

Drogie Panie apelujemy – nie odkładajcie dbania o swoje zdrowie na później. Wiele chorób można wykryć wcześniej i wdrożyć szybko odpowiednie leczenie zanim pojawią się poważne i groźne dla zdrowia zmiany w naszym organizmie. Pamiętajcie o regularnych badaniach profilaktycznych oraz o obserwacji własnego organizmu!

1. Radowicki S., Szyłło K. Endometrioza. Diagnostyka i leczenie. Edra Urban & Partner, Wrocław 2016
2. Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące diagnostyki i metod leczenia endometriozy Ginekol Pol. 2012, 83, 871-876
3. Endometrioza i przewlekły ból miednicy – diagnostyka, przebieg, leczenie. Agnieszka Drosdzol-Cop , Violetta Skrzypulec-Plinta , Katarzyna Wilk , Krzysztof Wilk
4. Dyspareunia u kobiet z endometriozą. Dyspareunia in women with endometriosis. Agnieszka Drosdzol-Cop , Anna Zaradna , Malwina Zielińska
5. https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/88290,endometrioza
6. Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące diagnostyki i metod leczenia endometriozy. Ginekol Pol. 2012, 83, 871-876
7. https://www.forumginekologii.pl/artykul/dienogest-w-leczeniu-endometriozy
8. Jarząbek G i wsp. Dyspareunia u kobiet z endometriozą – aspekty ginekologiczne i seksuologiczne. Gin Prakt 2005; 87, 6: 20-22 https://www.termedia.pl/Dyspareunia-u-kobiet-z-endometrioza-8211-aspekty-ginekologiczne-i-seksuologiczne,5,5447,0,0.html