Rak szyjki macicy jest nowotworem złośliwym zlokalizowanym w obrębie szyjki macicy. Miejscem rozwoju nowotworów szyjki jest przed wszystkim najbardziej zewnętrzna jej część, znajdująca się w pochwie. Znajduje się na niej granica między dwoma typami nabłonków: gruczołowym, wyścielającym jamę macicy i kanał szyjki oraz płaskim, pokrywającym część pochwową szyjki i pochwę. Właśnie to miejsce, zwane strefą transformacji, jest miejscem rozwoju raka szyjki [cyt.ref.2].

Czynniki rozwoju nowotworu szyjki macicy to m.in. [1,2]

• Przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV. Wirusy brodawczaka ludzkiego, przenoszone drogą płciową, są głównymi czynnikami rozwoju raka szyjki macicy, które udało się zidentyfikować. O HPV przeczytasz tutaj: https://antykoncepcjanamiare.pl/co-to-jest-hpv/.

Inne czynniki ryzyka:

• Występowanie nowotworu w rodzinie
• Dysplazja szyjki macicy
• Wczesna inicjacja seksualna
• Palenie papierosów
• Dieta uboga w witaminę C
• Liczne porody
• Niektóre infekcje przenoszone drogą płciową (np. rzeżączka, chlamydia, wirus opryszczki, wirus cytomegalii)
• Stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej
• Wiek
• Niski status socjoekonomiczny

Objawy:

Rak szyjki macicy może rozwijać się bezobjawowo, a wykrycie go na wczesnym – przedinwazyjnym – etapie może dać szansę na wyleczenie w 99,9% [2]. Objawy, takie jak: bóle podbrzusza, upławy, krwawienia z dróg rodnych mogą pojawiać się dopiero w zaawansowanych stadiach choroby, ponieważ na początkowym etapie rak szyjki macicy nie daje charakterystycznych objawów klinicznych. Trzeba dodać, że jeśli zauważymy u siebie wystąpienie krwawienia z dróg rodnych, upławów czy bólu podbrzusza, to nie muszą one oznaczać choroby nowotworowej, ponieważ często towarzyszą stanom zapalnym lub infekcjom intymnym [1]. Należy bezwzględnie pamiętać, że każda z tych nieprawidłowości wymaga konsultacji ginekologicznej!  

Profilaktyka:

Rak szyjki macicy należy do tych nowotworów złośliwych, których można uniknąć, wykonując okresowe badania profilaktyczne. Istotną rolę w zapobieganiu chorobie nowotworowej pełni oczywiście zdrowy, higieniczny styl życia (odpowiednio zbilansowana dieta, sport, brak nałogów, stały partner seksualny), jednak przede wszystkim kluczową rolę odgrywają regularne wizyty u lekarza ginekologa, który dopilnuje, aby wykonać niezbędne badania. Najlepszym badaniem profilaktycznym jest:

• Badanie cytologiczne szyjki macicy (przesiewowe), wykonywane co najmniej raz na trzy lata, a najlepiej raz do roku. Więcej o cytologii przeczytasz w artykule: https://antykoncepcjanamiare.pl/cytologia-dlaczego-jest-tak-wazna/
• Badanie nosicielstwa/obecności wirusa brodawczaka ludzkiego – HPV, które polega (podobnie jak cytologia) na pobraniu z szyjki macicy komórek za pomocą specjalnej szczoteczki
• USG narządu rodnego
• Szczepienia przeciwko HPV (w przypadku nastolatek, które nie rozpoczęły jeszcze współżycia płciowego, najlepiej około 12. roku życia) [2]

Źródła:

1. http://onkologia.org.pl/nowotwory-szyjki-macicy/
2. http://ptgo.pl/dla-pacjenta/abc-nowotworow-ginekologicznych-slownik/rak-szyjki-macicy/
3. https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/profilaktyka-raka-szyjki-macicy3
4. Current Gynecologic Oncology, Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej dotyczące diagnostyki i leczenia raka szyjki macicy, 2017 r., nr 15, s.24-33.